Lek. med. Mariusz Rąbalski

encyklopedia

III trymestr ciąży

III trymestr ciąży

Ocena aktywności ruchowej płodu

Istnieje wiele  metod pozwalających przeprowadzić test na ocenę ruchów dziecka w ostatnich tygodniach ciąży. Najprostsza polega na zliczaniu dziesięciu, wyraźnie oddzielonych od siebie ruchów dziecka raz dziennie, w pozycji leżącej na boku i czasie nie dłuższym niż 90 min.

Profilaktyka  zakażeń paciorkowcem grupy B (GBS)

U ok. 25% kobiet stwierdza się nosicielstwo paciorkowców tej grupy. Bakteria ta bytuje w jelitach i stamtąd może migrować do pochwy. U kobiet w ciąży przeprowadza się badania w kierunku zakażeń tym paciorkowcem aby w czasie porodu zminimalizować ryzyko zakażenia noworodka i jego ciężkiej choroby.

Odpływanie płynu owodniowego

Przerwanie ciągłości błon płodowych stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia dziecka.  Należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza mając pewność lub podejrzenie, że płyn owodniowy odpływa.

Pobranie komórek macierzystych z krwi pępowinowej

Komórki te wykorzystuje się w terapii niektórych chorób onkologicznych, hematologicznych i z zakresu medycyny regeneracyjnej. Można je pobrać tylko przy porodzie. Należy więc rozważyć kwestię ich pobrania i zdeponowania w banku komórek macierzystych.

Początek porodu

Skurcze porodowe odczuwane są głównie w okolicy krzyża i promieniują do przedniej ściany brzucha.

Podczas rozpoczęcia porodu zwykle występują:

-skurcze z częstotliwością co 10 minut lub >5 razy na godz.

-dolegliwości bólowe w okolicy krzyża

-uczucie parcia w miednicy lub pochwie

-wydzielina śluzowa krwisto podbarwiona

Odpływający płyn owodniowy przy braku skurczów również uważany jest za początek porodu.

II trymestr ciąży

Ginekolog informuje

II trymestr ciąży to okres między 14-26 tyg. ciąży.  W okresie tym kobieta po raz pierwszy odczuwa bezpośrednio aktywność ruchową dziecka. Z początku jest to delikatne „łaskotanie” poniżej pępka. W późniejszym okresie ruchy dziecka są bardziej zdecydowane i łatwiej wyczuwalne.

Badania wykonywane w II trymestrze

Ginekolog wykonuje lub zleca następujące badania:

-pomiar ciśnienia krwi

-morfologia krwi – wykonywana gdy lekarz uzna za konieczne

-badanie ogólne moczu

-badanie ultrasonograficzne – ok 18-22 tyg. Ma na celu m. in. określenie liczby płodów, położenie łożyska, ocenę parametrów wzrostu oraz inne. Badania USG nie wykonuje się bez istotnych wskazań ( ze względu na działania fizyczne np. efekt cieplny)

-badanie w kierunku cukrzycy ciążowej

-badanie w kierunku cytomegalii – zalecane w przypadku klinicznego podejrzenia choroby

-badanie w kierunku toksoplazmozy – wykonywane u kobiet, u których pierwsze badanie wykazało  brak odporności (w I trymestrze)

Badanie w przypadku podejrzenia przedwczesnego pęknięcia błon płodowych

W sytuacji poczucia zwiększonej wilgotności w okolicach pochwy i sromu ginekolog za pomocą testów wykrywających obecność białek płynu owodniowego może postawić diagnozę i podjąć decyzję co do leczenia.

Odżywianie w czasie ciąży

Oprócz suplementacji preparatami wielowitaminowymi głównym źródłem mikroelementów i witamin jest właściwa dieta bogata w:

Wapń, żelazo, witaminę A, wit. C, wit. D, wit. B6, wit. B12, kwas foliowy.

I trymestr ciąży

I trymestr ciąży

Jeżeli zauważyłaś u siebie poniższe objawy prawdopodobnie jesteś w ciąży:

-od ostatniej miesiączki minęło 6 tygodni

-piersi są tkliwe i napięte (mocniej niż przed miesiączką)

-masz nudności poranne, które utrzymują się także w ciągu dnia

-częściej oddajesz mocz

-nie masz apetytu

Przed Tobą pierwsza wizyta lekarka

Podczas wizyty ginekolog zleci Ci szereg badań m. in. badanie moczu, grupę krwi i czynnik Rh, morfologię krwi, biocenozę pochwy, antygen HBs oraz inne.

Co jest zalecane, co można a czego należy unikać w I trymestrze 

Zaleca się:

suplementację kwasu foliowego oraz jodu,

drzemkę – jeśli kobieta w ciąży odczuwa taką potrzebę

Co nie jest zabronione:

współżycie seksualne – jeżeli nie ma przeciwwskazań lekarskich,

aktywność fizyczna – taka którą do tej pory miałaś (np pływanie) – nie powinno się natomiast rozpoczynać nowego rodzaju aktywności

Czego powinno się unikać:

picia alkoholu, palenia papierosów, picia kawy i mocnej herbaty

stosowania bez konsultacji z lekarzem leków dostępnych bez recepty oraz preparatów ziołowych

aktywności fizycznej – takiej która powoduje duży wysiłek lub ryzyko kontuzji

spożywanie produktów, które mogą spowodować zakażenie groźne dla dziecka m. in. niepasteryzowane mleko i przetwory mleczne, serów pleśniowych (jeśli nie są pasteryzowane), surowego lub niedogotowanego mięsa w tym sushi, pasztetów, surowych lub niedogotowanych jajek

spożywania niektórych ryb morskich zawierających rtęć

Początek ciąży to dobry czas aby rozważyć również następujące tematy

Pobranie i zdeponowanie komórek macierzystych z krwi pępowinowej

Zaplanować szczepienia Twojego dziecka, pierwsze szczepienie czeka już w dobę po urodzeniu

 

Przygotowanie do ciąży cz. 2 – ginekolog informuje

W drugiej części artykułu ginekolog informuje o czym jeszcze należy pamiętać planując ciążę

 

Oprócz działań wymienionych w  1 części artykułu należy również pamiętać o:

  • Badanie ginekologiczne 

Przed planowaną ciążą powinno się wykonać badanie kontrolne aby upewnić się że jest się zdrowym. Podczas takiego badania przeprowadza się w zależności od konieczności badanie ginekologiczne, cytologiczne oraz biocenozę pochwy. Przed planowaną ciążą powinno się wyleczyć tzw. nadżerki szyjki macicy. Lekarz ginekolog może również zlecić badania w kierunku zakażeń drobnoustrojami.

  • Kwas foliowy

Suplementacja polegająca na stosowaniu diety bogatej w kwas foliowy oraz preparatu kwasu foliowego ma na celu uniknięcie wad wrodzonych dziecka, głównie cewy nerwowej (przepuklin)

  • Wizyta u lekarza stomatologa

Przed planowaną ciążą powinno się wyleczyć wszystkie zmiany próchnicze oraz choroby dziąseł ponieważ niektóre choroby przyzębia mogą wiązać się z powikłaniami ciąży.

  • Leki i używki

Przed planowaną ciążą należy skonsultować ze swoim lekarzem czy stosowane leki nie będą szkodliwe dla dziecka. W trosce o zdrowie swojego dziecka należy również uporać się z nałogiem palenia tytoniu oraz unikać nadmiernych dawek alkoholu a po zajściu w ciążę zaprzestać spożycia alkoholu.

 

Zlecenie innych badań przez lekarza ginekologa przed zajściem w ciążę zależy od indywidualnego wywiadu, stanu zdrowia kobiety, przebytych chorób czy też prowadzonego leczenia. Może to być oznaczenie hormonu regulującego czynność tarczycy TSH czy też np. oznaczenie stężenia ferrytyny.

Jeżeli planujesz ciążę, podczas wizyty u swojego ginekologa zapytaj jakie powinnaś wykonać badania i jak przygotować się do ciąży.

Przygotowanie do ciąży cz.1 – ginekolog informuje

Ginekolog informuje planując ciążę powinno się do niej odpowiednio przygotować.

 

Do podstawowych działań należy:

Oznaczenie grupy krwi

Grupa krwi obojga rodziców powinna zostać oznaczona zarówno w grupach  głównych  oraz w układzie grupowym Rh.

 

Odporność na choroby infekcyjne

  • Różyczka

Zdecydowana większość kobiet chorowała lub była zaszczepiona przeciw różyczce. W sytuacjach wątpliwych należy wykonać badanie przeciwciał IgG przeciwko różyczce. W przypadku braku odporności powinno się zaszczepić. W ciąży natomiast istnieją przeciwwskazania do szczepienia przeciw różyczce. Lekarz Ginekolog na podstawie wywiadu powinien zadecydować o potrzebie szczepienia.

  • Ospa

Ospa przebyta w dzieciństwie daje odporność na poziomie 90%. Może być groźna zarówno dla kobiety w ciąży jak i dziecka. Dlatego w przypadku wątpliwości lekarz ginekolog powinien skierować kobietę na badanie przeciwciał IgG przeciw ospie. Podobnie jak w przypadku różyczki, ciąża jest przeciwwskazaniem do szczepienia.  Dlatego przed planowaną ciążą powinno zająć się tym tematem.

  • Grypa

Ryzyko zachorowania na grypę w ciąży wzrasta dlatego powinno się na nią uodpornić. Jeżeli ciąża przypada na miesiące jesienno – zimowe tym bardziej powinniśmy pomyśleć o szczepieniu ochronnym przeciw grypie. Co roku pojawia się nowa szczepionka, która ma zapewnić odporność na nowy szczep wirusa. W odróżnieniu od ospy i różyczki szczepienia są bezpieczne dla matki i dziecka więc mogą być przeprowadzane również podczas ciąży.

  • Wirusowe zapalenie wątroby typu B

Zachęca się kobiety które planują zajść w ciążę aby aktywnie uodporniły się przed tym wirusem. Można szczepić się podczas ciąży, jeżeli jednak planuje się ciążę powinno się zaszczepić wcześniej.

  • Toksoplazmoza

Toksoplazmoza to choroba odzwierzęca. W większości przypadków przebiega bez objawów. Zarażenie się tą chorobą w czasie ciąży może stanowić zagrożenie dla dziecka. Należy więc przed planowaną ciążą sprawdzić swój stan odporności przed  toksoplazmozą.

  • Cytomegalia

Nie powinno się przeprowadzać badań w kierunku cytomegalii zarówno w trakcie ciąży jak i przed. Jedynie w przypadku klinicznego podejrzenia zakażenia przeprowadza się takie badania.

 

Planując ciąże odwiedź lekarza ginekologa w celu wykonania niezbędnych badań i przygotowania do ciąży.

O czym jeszcze powinno się pamiętać przygotowując się do ciąży przeczytasz w kolejnej części artykułu.

Cukrzyca a ciąża

Cukrzyca a ciążą – informuje lekarz ginekolog

Ciąża określana jest czynnikiem diabetogennym czyli takim, który sprzyja ujawnianiu się cukrzycy. Częstość pojawiania się cukrzycy w czasie ciąży to ok 1-6% dlatego kobieta powinna w tym okresie pozostawać pod opieką ginekologa.

Prawidłowe stężenie glukozy we krwi ma ogromne znaczenie w przebiegu ciąży.  U kobiet w ciąży przyrost poziomu glukozy po spożyciu posiłku jest większy niż u nieciężarnych.

 

Wpływ cukrzycy na ciążę:

– zwiększone ryzyko poronienia ok. 10% kobiet

-nadciśnienie tętnicze / 2-3 razy częściej niż u zdrowych kobiet/

-infekcje dróg moczowych

-poród przedwczesny

 

Wpływ cukrzycy na płód:

-zwiększony odsetek zgonów okołoporodowych oraz wewnątrzmacicznych / zwłaszcza u kobiet które w okresie ciąży pozostawały bez opieki lekarza ginekologa /

-zwiększone występowanie dużych wad rozwojowych / nawet do 10% noworodków /

-zaburzenia wzrastania płodu oraz zwiększone prawdopodobieństwo wcześniactwa

 

U kobiet chorych na cukrzycę ryzyko wystąpienia wad wrodzonych w przypadku ciąży nieplanowanej kształtuje się na poziomie 10%.

Lekarz ginekolog powinien odpowiednio przygotować kobietę chorującą na cukrzycę do ciąży by obniżyć to ryzyko. Okres ten powinien trwać ok. 6 miesięcy.

 

Do szczególnych czynników rozwoju cukrzycy ciążowej możemy zaliczyć:

-wiek powyżej 35 roku życia

-nadwaga przed ciążą

-nadciśnienie

-choroby nerek